مقدمه: اختلال طیف اوتیسم یک اختلال عصب روانشناسی است که به وسیله نقص در تعاملات اجتماعی، زبان و رفتارهای تکراری مشخص می شوند. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر تحریک مستقیم الکتریکی فرا جمجمه ای مغز بر زبان بیانی کودکان دارای اختلال طیف اوتیسم انجام شد. روش: این مطالعه به صورت نیمه ­آزمایشی همراه با پیش آزمون-پس آزمون و گروه گواه انجام شد. جامعه شامل کودکان طیف اوتیسم 6-4 ساله مراجعه­ کننده به کلینیک های توانبخشی شهرستان یزد در سال 1401 بود، که از بین آن ها 30 نفر به شکل تصادفی ساده انتخاب شد. نتایج آزمون سنجش رشد نیوشا (1388) در سه نوبت زمانی قبل و بعد از تحریک مغزی و پیگیری مورد مقایسه قرار گرفت. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازه ­گیری مکرر و SPSS نسخه 21 انجام شد. یافته ها: تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که بین میانگین نمرات زبان بیانی در گروه آزمایش و کنترل تفاوت معناداری وجود دارد (0/05>P). میزان اندازه اثر درمان تحریک مغزی برای نمرات زبان بیانی نیز 0/421 برآورد شد. نمرات آزمون سنجش رشد نیوشا در گروه آزمایش و بعد از دریافت تحریک مغزی و مرحله پیگیری در مقایسه با گروه کنترل به ­طور معناداری افزایش پیدا کرد. (0/001=P) نتیجه گیری: نتایج نشان داد که درمان تحریک مستقیم الکتریکی فرا جمجمه ای مغز منجر به بهبود زبان بیانی کودکان دارای اختلال طیف اوتیسم شد. لذا توصیه می­ شود این نوع درمان، به عنوان یکی از درمان های مکمل در توانبخشی بیماران اوتیسم استفاده شود.

اهداف: بهبود توانایی های شناختی در ورزشکاران ممکن است عملکرد آنها را افزایش داده و موفقیت در مسابقات را پیش بینی کند. لذا بررسی روش هایی همچون تحریک الکتریکی مغز که ساختارهای مغزی را مورد هدف قرار می دهد، می تواند حایز اهمیت باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی تحریک الکتریکی فراجمجمه ای مغز بر بهبود توانایی های شناختی ورزشکاران رزمی کار انجام شد. مواد و روش ها: این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود که بر روی تمامی ورزشکاران رزمی کار شهر اردبیل در سال 1401 انجام شد. 30 نفر با روش نمونه گیری در دسترس، از ورزشکاران رزمی کار شهر اردبیل و عضو باشگاه ورزشی شهید عباسی، انتخاب شدند. آزمودنی ها به صورت تصادفی ساده در دو گروه آزمایش و کنترل (15 نفر در هر گروه) جایگزین شدند. گروه آزمایش تحت 10 جلسه 20دقیقه ای تحریک الکتریکی فراجمجمه ای مغز قرار گرفتند. گروه کنترل، مداخله ای دریافت نکرد. از پرسش نامه توانایی های شناختی نجاتی (1392) در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون به منظور جمع آوری داده ها استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیره در نرم افزار SPSS 23انجام شد. یافته ها: در این پژوهش 30 نفر شرکت کردند و تمام افراد شرکت کننده مرد بودند. میانگین سن شرکت کنندگان در گروه آزمایش 4/53±, 25/33 سال و در گروه کنترل 4/97±, 24/26 سال بود. میانگین نمرات گروه آزمایش در مرحله پس آزمون در حافظه کاری (8/23=F؛ 0/01=p)، توجه انتخابی (45/73=F؛ 0/00=p)، تصمیم گیری (25/06=F؛ 0/03=p)، برنامه ریزی (338/08=F؛ 0/00=p)، توجه پایدار (24/27=F؛ 0/00=p)، شناخت اجتماعی (54/76=F؛ 0/01=p) و انعطاف پذیری شناختی (11/07=F؛ 60/00=p) نسبت به گروه کنترل بهبود یافت که این تفاوت بر خلاف مرحله پیش آزمون، از نظر آماری معنادار بود (0/05>p). با توجه به مقادیر F برای پس آزمون و سطح معناداری آنها (0/05>p)، مشاهده شد که تحریک الکتریکی مغز به طور معناداری می تواند توانایی های شناختی ورزشکاران را بهبود بخشد. نتیجه گیری: بر اساس نتایج این پژوهش، تحریک الکتریکی فراجمجمه ای مغز روشی موثر برای بهبود توانایی های شناختی ورزشکاران رزمی کار است. بنابراین متخصصان و روان شناسان می توانند از این روش غیرتهاجمی به عنوان روشی کم هزینه و در دسترس به منظور ارتقای توانایی های شناختی این افراد در کنار سایر مداخلات استفاده کنند.

مقدمه: افسردگی شایع ترین اختلال روانی است. تحریک الکتریکی مستقیم مغز از روی جمجمه از درمان های جدید برای افسردگی است. هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی تحریک الکتریکی مستقیم مغز از روی جمجمه بر کاهش افسردگی در جمعیت غیر بالینی بود. روش: این پژوهش نیمه آزمایشی با پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل و با مرحله پیگیری بود. جامعه آماری، دانشجویان دانشگاه فرهنگیان زنجان در سال 1398 بودند که 45 نفر از آن ها با روش تصادفی هدفمند انتخاب و در 3 گروه 15 نفری شامل گروه تحریک الکتریکی مستقیم مغز از روی جمجمه، گروه شم و گروه کنترل به صورت تصادفی جایگزین و در مراحل پیش آزمون و پس آزمون و پیگیری با استفاده از پرسشنامه افسردگی بک ارزیابی شدند. داده های پژوهش با تحلیل کواریانس به وسیله نرم افزار SPSS نسخه 21 تحلیل شد. یافته ها: نمرات افسردگی در گروه آزمایش کاهش معنی داری در پس آزمون (0/01P<، 20/883F=) و پیگیری (0/01P<، 14/761F=) داشتند؛ اما در گروه شم و کنترل تفاوت معنی داری مشاهده نشد. مقایسه میانگین ها نشان داد گروه تحریک الکتریکی مستقیم مغز از روی جمجمه در مرحله پس آزمون و پیگیری دارای نمره پایین تری نسبت به سایر گروه ها بود. نتیجه گیری: تحریک الکتریکی مستقیم مغز از روی جمجمه در کاهش افسردگی در جمعیت غیر بالینی موثر است. درمانگران و متخصصان می توانند تلویحات کاربردی تحریک الکتریکی مستقیم مغز از روی جمجمه را در کاهش علایم افسردگی مد نظر قرار دهند.

مقدمه: بیماری های عصبی مجموعه ای از اختلالات ناشی از تخریب و مرگ نورون ها می باشند. آن ها از نظر بالینی با هم تفاوت دارند و می توانند به شکل های مختلفی ظاهر شوند. شواهد نشان می دهند که التهاب یک عامل مهم در آسیب شناسی برخی بیماری های شایع نورولوژیک (عصبی) از جمله بیماری آلزایمر پارکینسون، ام اس و بیماری های شایع روان پزشکی نظیر افسردگی، اختلال دوقطبی و اختلال وسواس فکری-عملی (OCD) است. یکی از مداخلات مؤثر و جدید tDCS است که باعث تعدیل فعالیت سیستم عصبی مرکزی می شود. این روش تحریک غیرتهاجمی مغز، باعث تغییراتی در پاسخ های التهابی می شود. هدف این مطالعه بررسی اثرات tDCS بر بیماری های عصبی ناشی از التهاب عصبی است.  با وجود اینکه التهاب نقش برجسته ای در ایجاد بیماری های عصبی دارد اما هنوز درمان کارآمد و ایمن برای کنترل فرآیندهای التهابی در این بیماری ها وجود ندارد. از طرفی با توجه به اینکه برخی از فرآیندهای التهابی در سیستم عصبی مفید است بنابراین کنترل التهاب از سرکوب التهاب روش درمانی کارآمدتری است. به نظر می رسد القای tDCS می تواند روشی ایمن و مؤثر در بهبود نسبی برخی از علائم بیماری های عصبی و روان پزشکی باشد.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

مقدمه: استفاده از تحریک الکتریکی مستقیم مغز از ورای جمجمه یک روش درمانی است که روی فعالیت خود به خودی در مناطق قشری تاثیر مستقیم می گذارد. هدف از این مطالعه تعیین اثرات تحریک مستقیم مغز از ورای جمجمه در بهبود سلامت روان جانبازان با اختلالات روانی است.مواد و روش ها: این مطالعه بررسی نیمه آزمایشی با محاسبات پیش آزمون و پس آزمون بود. 16 جانباز با مشکلات روانی از شهر یاسوج به طور تصادفی به گروه های آزمایشی و گواه اختصاص یافتند. گروه آزمایش 10 جلسه درمان دریافت نمودند. جهت گردآوری اطلاعات پرسشنامه SCL-90 استفاده گردید. همه شرکت کنندگان در پیش آزمون و پس آزمون شرکت کردند.یافته ها: نتایج نشان داد که درمان با تحریک مستقیم مغز از ورای جمجمه اثرات درمانی معنی داری بر سلامت روان داشت.نتیجه گیری: نتایج اثربخشی درمان تحریک مستقیم مغز از ورای جمجمه بر سلامت روان جانبازان با اختلالات روانی را نشان داد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی تحریک الکتریکی مستقیم فراجمجمه ای مغز بر توجه انتخابی و انعطاف پذیری شناختی دانش آموزان با اختلال یادگیری خاص خواندن صورت گرفت. این پژوهش نیمه آزمایشی با پیش آزمون-پس آزمون به همراه گروه کنترل است. جامعه آماری کلیه دانش آموزان مقطع ابتدایی دارای اختلال یادگیری خاص خواندن شهرستان سیرجان در سال تحصیلی 95-96 بوده که از این تعداد 20 نفر شامل 6 پسر و 14 دختر در پایه تحصیلی اول و دوم به صورت نمونه گیری دردسترس انتخاب شدندو به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. پس از انجام پیش آزمون، آزمودنی های گروه آزمایش به مدت10جلسه درمان تحریک الکتریکی مستقیم فراجمجمه ای مغز و هر جلسه به مدت20 دقیقه دریافت کردند و سپس پس آزمون اجرا شد. برای جمع آوری داده ها از آزمون های نرم افزاری استروپ و ویسکانسین استفاده شد. برای تحلیل نتایج به دست آمده از روش تحلیل کوواریانس چند متغییره MANCOVA به کمک نرم افزاز SPSS استفاده شده است. یافته ها نشان داد در توجه انتخابی و انعطاف پذیری شناختی بین دو گروه آزمایش و کنترل تفاوت معنا-داری وجود دارد. بنابراین برنامه مداخله ای اثربخشی تحریک الکتریکی مستقیم فراجمجمه ای مغز موجب بهبودی توجه-انتخابی و انعطاف پذیری دانش آموزان دارای اختلال خواندن می شود. در نتیجه با توجه به اثر بخشی برنامه مداخله ای می توان درصدد بهبود افراد دارای اختلال یادگیری خاص خواندن در بخش کارکردهای اجرایی درآمد.

یک بیماری مزمن و چند عاملی است. مکانیزم های عصب شناختی و رفتاری متعددی در خوردن بیش از اندازه غذا یا خوردن بیش از حد نیاز وجود دارد که ممکن است منجر به چاقی شود. افراد چاق از سوگیری توجه نسبت به سرنخ های مرتبط با غذا رنج می برند. روش های مختلفی برای تعدیل سوگیری توجه وجود دارد، مثل تحریک الکتریکی مستقیم از روی جمجمه. هدف این پژوهش بررسی اثربخشی روش tDCS بر عملکرد مغز افراد چاق بود. 19 نفر از افراد چاق و دارای اضافه وزن داوطلب مراجعه کننده به کلینیک آتیه بر اساس شاخص های BMI و سن به دو گروه آزمایشی (tDCS) و کنترل (Sham tDCS) تقسیم شدند. ابتدا از نظر متغیرهای دموگرافیک شامل سن، قد و وزن، سابقه چاقی و سایر اختلالات جسمی و روان شناختی مورد بررسی قرار گرفته و امواج مغزی آنها در حالی که یک تکلیف شناختی را انجام می دادند، جهت بررسی مولفه های ERP ثبت شد. سپس به مدت 10 جلسه طی 2 هفته در معرض روش های مداخله قرار گرفتند. نتایج نشان داد که روش tDCS باعث ایجاد تغییر معنادار در عملکرد مغز می شود که این تغییر از طریق کاهش دامنه مولفه های P200 و P300 و افزایش دامنه مولفه N200 رخ داد. از آنجا که این مولفه ها با عملکرد شناختی در ارتباط هستند، می توان نتیجه گرفت که عملکرد مغز افراد چاق در هنگام مواجهه با سرنخ های غذا در اثر tDCS تغییر یافته است.

این پژوهش به منظور بررسی تحریک الکتریکی مستقیم فراجمجمه ای مغز بر حافظه کاری در افراد ورزشکار و غیر ورزشکار انجام شد. بنابراین 48 شرکت کننده (18-30 سال) به روش هدفمند انتخاب شدند. سپس به طور مساوی به دو گروه ورزشکار و غیر ورزشکار تقسیم شدند. هر گروه به طور تصادفی به دو زیرگروه مساوی تحریک واقعی و ساختگی تقسیم شدند. تحریک واقعی و ساختگی با شدت جریان الکتریکی دو میلی آمپری به مدت 20 دقیقه و طی سه جلسه ارایه شد. نرم افزار ان-بک برای ارزیابی حافظه کاری استفاده شد. نتایج نشان داد گروه ورزشکار نسبت به غیر ورزشکار و گروه تحریک واقعی نسبت به گروه تحریک ساختگی دارای عملکرد بهتری بودند. گروه ورزشکار در شرایط تحریک واقعی در مرحله پس آزمون پیشرفت کردند. مطابق با یافته های حاضر تحریک الکتریکی مستقیم مغز به طوری که تحریک آند و کاتد به ترتیب بر روی قشر پیش پیشانی جانبی-پشتی چپ و راست اعمال شود، باعث بهبود عملکرد حافظه کاری در افراد ورزشکار می شود.

اهداف کیفیت زندگی و سرزندگی ذهنی ازجمله مسائل مهم در حیطه سالمندان است. هدف این پژوهش بررسی اثربخشی توانمندسازی شناختی و تحریک الکتریکی فراجمجمه ای مغز بر کیفیت زندگی و سرزندگی ذهنی سالمندان مبتلا به نقص شناختی خفیف بود. مواد و روش ها این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی بود و در آن از طرح پیش آزمون پس آزمون همراه با پیگیری 1 ماهه استفاده شد. جامعه آماری پژوهش شامل همه سالمندان مبتلا به نقص شناختی خفیف ساکن شهر تهران بود. 40 نفر از سالمندان مراجعه کننده به بیمارستان پیامبران که براساس ملاک های بالینی تشخیص نقص شناختی خفیف داشتند، به صورت دردسترس انتخاب و به صورت تصادفی در 2 گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. برای گروه آزمایش جلسات توانمندسازی شناختی همراه با تحریک فراجمجمه ای مغز به مدت 12 جلسه اجرا شد. جهت گردآوری داده ها از پرسش نامه کیفیت زندگی لیپاد و پرسش نامه سنجش سرزندگی ذهنی رایان و فردریک استفاده شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر دوراهه با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 25 استفاده شد. یافته ها نتایج نشان داد بین گروه های آزمایش و کنترل ازنظر کیفیت زندگی و سرزندگی ذهنی در پس آزمون تفاوت معنا داری وجود دارد و ترکیب توانمندسازی شناختی با تحریک الکتریکی فراجمجمه ای مغز بر کیفیت زندگی و سلامت ذهنی سالمندان مبتلا به اختلال شناختی خفیف تأثیرگذار بود (0/05>P). همچنین براساس بررسی ها در مرحله پیگیری، تفاوت مشاهده شده در بین گروه ها، باگذشت زمان پایدار بود . نتیجه گیری ترکیب توانمندسازی شناختی با تحریک الکتریکی فراجمجمه ای مغز بهتر از کاربرد تکی هرکدام از این روش های مداخله می تواند کیفیت زندگی و سرزندگی ذهنی سالمندان مبتلا به نقص شناختی خفیف را تحت تأثیر قرار دهد.